English VersionΗ παλιά, μέχρι το 1928, ονομασία του χωριού ήταν Γκε(ι)ρτοβός.
Σύμφωνα με το Γιάννη Νεραντζή,
Το σ(κ)λάβικο τοπωνύμιο, –Gertovo(s)– έχει ετυμολογία, δηλαδή ρίζα Ελληνική και είναι παραφθαρμένη ηχητική απόδοση στα σ(κ)λάβικα της αρχαίας Ελληνικής λέξης (η) «γόργυρα» (δωρικά «γέργυρα»), που σημαίνει «υπόγειος οχετός, υπόνομος, αυλή, δεσμωτήριο», με δεδομένο μάλιστα ότι στο Γκερτοβό κατέφευγαν οι κυνηγημένοι από τους Τούρκους Έλληνες.
Άλλη πιθανότατη εκδοχή, ελληνικής ετυμολογικής προέλευσης είναι η εξής:
Το Σ(κ)λάβικο τοπωνύμιο –Gertovo(s)–Γκερτοβό(ς) να είναι η παραφθαρμένη ηχητική απόδοση = «φωνητό» στα Σκλαβηνικά/Σ(κ)λαβικά της αρχαίας ονομασίας βουνών, Γάργαρος > Gertovo(s).
Πρωταρχική ελληνική ονομασία του βουνού, όπου ήταν οικισμένο και το χωριό, θα πρέπει να ήταν Γάργαρος. Οι ορεσίβιοι εποχικά μετακινούμενοι με τα κοπάδια τους, Σκλαβηνοί=Σ(κ)λάβοι, γνωρίζουν ότι η λέξη σημαίνει «βουνό», εννοούν και οι ίδιοι ότι δεν έχουν λόγο να το δηλώσουν –το βουνό- με δική τους σ(κ)λάβικη λέξη. Κρατάνε την ίδια αλλά η «Φωνητική» της Σ(κ)λάβικης γλώσσας επιβάλλει το δικό του, ελαφρώς παραλλαγμένο «φωνητό», ώστε να μπορούν να το προφέρουν άνετα στη δική τους γλώσσα, δηλαδή Gertovo(s) = Γάργαρος».
Ανεξάρτητα από την ετυμολογία, ο όρος Gertovo ή με τις παραλλαγές Gertovi ή Certovo βρίσκεται ως τοπωνύμιο, όνομα εταιριών κ.λπ. σχεδόν σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο και κύρια στην Ανατολική Ευρώπη.
Αναφέρουμε κάποιες περιπτώσεις:
Χωριό Gertovo υπάρχει κοντά στην Αγία Πετρούπολη- Λένιγκραντ της Ρωσίας. Στη διεύθυνση: https://mapcarta.com/29606004 (Googlemaps) βρίσκουμε το χάρτη της περιοχής του Bolshoye Gertovo (Μεγάλο Γκέρτοβο).
Στη διεύθυνση https://www.geocaching.com/geocache/GC33QYD_the-baltic-klint-waterfall-on-the-tosna-river) – Waterfall on the Tosna river – Καταρράκτης στον ποταμό Τόσνα, διαβάζουμε:
The Tosna waterfall near the village of Gertovo is the largest waterfall in Leningrad region.
Ο Καταρράκτης του Τόσνα κοντά στο χωριό του Γκέρτοβο είναι ο μεγαλύτερος καταρράκτης στην περιοχή του Λένιγκραντ.
Μάλιστα ο καταρράκτης λέγεται Tosnensky ή Gertovsky από το όνομα του ποταμού Τόσνα ή του χωριού Γκέρτοβο αντίστοιχα.
Στο βιβλίο του Karl H. Menges: The Turkic Languages and peoples – Οι Τουρκικοί λαοί και οι γλώσσες, βρίσκουμε την αναφορά για τους Qyzylbas οι οποίοι ζουν στην περιοχή Γκέρτοβο της Βουλγαρίας:
3) The Qyzylbas, very few people, who are found in the Deli –Orman as well as in and around Gertovo in Bulgaria. They are Muslim sectarians of evidently Siitic affiliation.
Επειδή το Γκερτ – Gert είναι συνηθισμένο ανδρικό όνομα σε όλη την Ευρώπη, κατά μια εκδοχή το Gertovo σημαίνει απλά ο τόπος ή το χωριό του Gert.
Κατά την άποψη του δάσκαλου και ερευνητή Σωκράτη Ζυγούρη:
Το όνομα Γκερτοβός, σημαίνει στα Σλάβικα Καστανότοπος και συσχετίζεται με το δάσος καστανιάς που υπάρχει στο χωριό.
Στην Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαίδεια Τόμος Β, Αργυρό Πηγάδιον,
διαβάζουμε:
Παλαιότερον ( το χωριό), εκαλείτο Γκερτοβός ( Γκιαούρ – Βό = ελληνικό χωριό).
Την άποψη αυτή αποδέχονται οι κάτοικοι του χωριού με δεδομένο ότι αυτό δεν πατήθηκε
από τους Τούρκους, κάτι για το οποίο υπερηφανεύονται.
Το μόνο χωριό που δεν έσκυψε το κεφάλι κατά την Τουρκοκρατία…
λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Κότσαλος. Και συνεχίζει:
το ονόμασε ο Τούρκος Γκιαούρ Οβό…. Που σημαίνει Ελληνοχώρι.
Ο Χρήστος Κωστόπουλος γράφει ( «Το γράμμα μας» φύλλο 155):
Το χωριό μέχρι το 1928 λεγόταν Γκερτοβός δηλαδή ελληνικό χωριό.
Κατά τον Κώστα Δ. Μαραγιάννη:
Γκιρτοβός σημαίνει γνήσιος τόπος και ασφαλώς κατοικείται από γνήσιους ανθρώπους της φυλής μας.
Το χωριό μετονομάζεται το 1928, κατά τον Γιάννη Κότσαλο με πρόταση του τότε δάσκαλου του χωριού Βασίλη Δημόπουλου, σε Αργυρό Πηγάδι. Ονομασία μέχρι τότε μιας πηγής και της περιοχής γύρω από αυτή. Είναι η τοποθεσία που συναντάμε καθώς ερχόμαστε από το Νεροχώρι στο Αργυρό Πηγάδι και αντικρίζουμε το χωριό για πρώτη φορά.
Η περιοχή αυτή απαντάται με το όνομα Αργυρό Πηγάδι από πολύ παλιά. Το βρίσκουμε σε ντοκουμέντο του 1861.
Αυτή η πηγή ήταν αρχικά το Αργυρό Πηγάδι γιατί τα νερά αναβλύζανε μέσα από τα αργυρόχρωμα ασβεστολιθικά πετρώματα και τις ρίζες των ελατιών και αργοκυλούσανε για πολλά μέτρα σε μια κατασκευή, ποιος ξέρει από πότε, με την ξερολιθιά γύρω -γύρω που πραγματικά έμοιαζε με πηγάδι. Τη λέμε και Βασιλική Πηγή για να δείξουμε την εξαιρετική ποιότητα των νερών της.
Στην Αιτωλοακαρνανική και Ευρυτανική Εγκυκλοπαίδεια Τόμος Β, Αργυρό Πηγάδιον,
Διαβάζουμε:
Η ονομασία του χωρίου οφείλεται εις την πλησίον αυτού πηγήν Αργυρό Πηγάδι = εκλεκτή πηγή, άριστο νερό.
Σήμερα την πηγή αυτή την έχουμε καταστρέψει κάνοντας «καλλιέργεια πηγής» για τη μεταφορά των νερών στο χωριό για ύδρευση και άρδευση. Κρατάμε όμως καλά οι παλιότεροι την εικόνα της παλιάς πηγής. Το ότι τα πετρώματα ήταν αργυρόχρωμα είναι σίγουρο. Το ότι έμοιαζε με πηγάδι είναι επίσης σίγουρο. Από κει και πέρα ο καθένας χρησιμοποιεί και τη φαντασία του.
Ο λαογράφος Δημήτρης Λουκόπουλος δίνει άλλη εξήγηση:
Παίρνομε κατήφορο και φτάνομε σ’ ένα ίσωμα, γούπατο με πολλά χωράφια που κάνουν καλαμπόκι και ξακουστά φασόλια. Αργυρό Πηγάδι η θέση, που δε θα πη άλλο τίποτα παρά της Αργυρώς το πηγάδι. Μη θέλετε όμως να μάθετε ποια ήταν αυτή η κυρά Αργυρώ με το πηγάδι της, γιατί κανείς δε ξέρει να μας πει.
Ο Χρήστος Κωστόπουλος γράφει:
Το όνομά του, Αργυρό Πηγάδι, οφείλεται στις πολλές πηγές του με κρυστάλλινα νερά και στις πολλές γούρνες – στέρνες όπου καθρεφτιζόταν το αυγουστιάτικο φεγγάρι. Αν ήσουνα σε κάποιο ύψωμα αντίκριζες το θέαμα να λαμποκοπούνε τα γάργαρα νερά… Ιδιαίτερο ήταν το θέαμα από την κορυφή της Τσούκας, όπου οι τσοπάνηδες κοιμούνταν κοντά στα ζώα τους.
Και ο Κώστας Δ. Μαραγιάννης:
Η ορθότερη και επικρατέστερη άποψη είναι τούτη εδώ, που μου λέγανε πολλοί κάτοικοι του χωριού παλαιά, ότι ονομάστηκε το χωριό Αργυρό Πηγάδι, επειδή τις νύχτες μέσα στα πηγάδια και τις στέρνες του χωριού, έλαμπε στα καταγάργαρα νερά τους ολόφωτο το φεγγάρι, βοηθούμενο από την καθαρή ατμόσφαιρα και από τον καθαρό ανατολικό προσανατολισμό του χωριού.
Στο Αργυρό Πηγάδι δεν είχαμε ποτέ πηγάδια. Είχαμε και έχουμε στέρνες, όπως έχουμε και πηγές από τις οποίες τρέχουν γάργαρα νερά.
Σε κάθε περίπτωση το σύνθετο αυτό όνομα του χωριού, έχει σαφή σχέση με το φυσικό περιβάλλον, τα νερά και τα πετρώματα, αλλά και την αισθητική των ανθρώπων του.
Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά ότι κάποτε το χωριό λεγότανε Τεπελένι. Το αναφέρει ο Γιάννης Κότσαλος:
Το χωριό προ Τουρκοκρατίας λεγότανε Τεπελένι. Και φύγανε όλοι οι κάτοικοι από εδώ και πήγανε και κτίσανε το Τεπελένι στην Αλβανία…
Και ο Νίκος Γ Κωνσταντινίδης σε υπαγορευμένο κείμενό του το 1970:
Στη θέση «Γούρνες» βρέθηκε προ πολλών ετών, στη δεκαετία του 1920, όταν ήταν δάσκαλος ο Αθανάσιος Πυρπύλης, στο κτήμα του Σπύρου Καραγεώργου από τον ίδιο, πέτρινη πλάκα με επιγραφή στην οποία το χωριό ονομάζεται Τεπελένι. Η πλάκα αυτή δυστυχώς χάθηκε.
Η πιο απλή εκδοχή είναι ότι συσχετίζεται με το ότι κάποιες οικογένειες του χωριού έχουν καταγωγή από το Τεπελένι της Βορείου Ηπείρoυ.
Ή επειδή σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, τους τελευταίους αιώνες, έχουν ηπειρώτικη καταγωγή, κάποιοι, μέσα και έξω από το χωριό, να το αποκαλούσαν περιφρονητικά Τεπελένι.