Το δάσος ήταν πάντα πόρος ζωής για το ορεινό χωριό. Δίνει τα ξύλα του για καυσόξυλα ή για τις οικοδομές, το φύλλωμα και τα τρυφερά κλαδιά του για ζωοτροφή, τα κάστανα, τροφή ανθρώπων και ζώων.
Το βουνό αποτελεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας. Ο έλατος, η καστανιά και τα πολλά αρωματικά φυτά που φύονται στις πλαγιές του κάνουν δυνατά μελίσσια και δίνουν εκλεκτό μέλι.
Γι’ αυτό το Αργυρό Πηγάδι ήταν πάντα ένας μελισσότοπος. Σχεδόν όλα τα σπιτικά είχαν και τα μελίσσια τους.
Μέχρι και τη δεκαετία του 1960 χρησιμοποιούνταν για κυψέλες τα παραδοσιακά κρινιά φτιαγμένα με σανίδες έλατου, ή κυλινδρικά τμήματα κορμών δέντρων συνήθως έλατου, από τα οποία είχε αφαιρεθεί το εσωτερικό τους, τα κουβέλια. Το μειονέκτημα ήταν ότι για να πάρουν το μέλι συνήθως κατέστρεφαν τον πληθυσμό του μελισσιού.
Στην πορεία τα κρινιά αντικαταστάθηκαν με σύγχρονες κυψέλες. Σήμερα γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια από νέους παραγωγούς οι οποίοι με γνώσεις και μεράκι προσπαθούν να στήσουν μελισσοκομικές επιχειρήσεις παράγοντας υψηλής ποιότητας μελισσοκομικά προϊόντα.
Το μέλι και το κερί χρησιμοποιούνταν και ως φάρμακο, ειδικά σε συνδυασμό με το τσάι του βουνού και τα άλλα αρωματικά φυτά και βότανα.
Το βουνό δίνει ένα πλήθος από φυτά και χόρτα με θεραπευτικές ιδιότητες όπως η μακραίωνη εμπειρία των ανθρώπων έχει διαπιστώσει.
Η ρίγανη είναι το πιο σημαντικό αρωματικό φυτό της περιοχής. Φυτρώνει σε όλα τα βουνά και σε όλες τις πλαγιές. Τις δεκαετίες 1960, 1970 έδινε ένα πολύ καλό εισόδημα στις οικογένειες.
Το σερπούνι – είδος θυμαριού που φυτρώνει στις πλαγιές της Τριανταφυλλιάς δίνει εκλεκτό μέλι.
Το τσάι του βουνού, που φυτρώνει στην Τριανταφυλλιά και το Μέγα Ίσιωμα. Έχει εξαιρετικό άρωμα και ανακουφίζει.
Η «φιλικούλα» που είναι ευεργετική για τις φλεγμονές του λαιμού. Φυτρώνει στο βουνό Χαλίκι και στη ρεματιά από την πηγή του Γαρδικιώτη μέχρι το Χαλίκι, γι’ αυτό και όλη αυτή η ρεματιά ονομάζεται «Φιλικούλα».
Η «σκάρφη» που μαλακώνει τους πονόδοντους και χρησιμοποιείται και για πολλές άλλες ασθένειες.
Ο Κώστας Δ. Μαραγιάννης γράφει:
Ο Τζιωρνόκος είναι φημισμένος και για τα θεραπευτικά του βότανα, όπως τα λεγόμενα σπληνόχορτα, τα οποία με κράμα άλλων γιατρεύανε τη διόγκωση της σπλήνας.
Πρόκειται για τη βερβένα ή σπληνόχορτο ή ιεροβοτάνι ή γοργογιάννη.
Εγώ ‘μαι χόρτο του Θεού με λένε γοργογιάννη,
κι όποιος με βράσει και με πιεί, όπου πονεί θα γιάνει.
Το βάλσαμο, το θαυματουργό βότανο που χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, διουρητικό, αντιπυρετικό, αντικαταθλιπτικό. Με κερί και άλλα συστατικά φτιάχνανε αλοιφή που βοηθούσε στην επούλωση των πληγών και των εγκαυμάτων.
Ποιος έχει βάλσαμο ακριβό
να γιάνω τις πληγές της.
Η παλαμονίδα που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των αρθριτικών παθήσεων.
Ο Ιξός ή μελά των ελάτων που βοηθάει στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Το μελισσόχορτο που χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό, αντικαταθλιπτικό, αντιπυρετικό και βοηθάει στη λειτουργία της καρδιάς.
Περισσότερες πληροφορίες για τα αρωματικά φυτά και βότανα μπορείτε να βρείτε στη σειρά άρθρων της Φανής Χρονίδου δημοσιευμένα στην εφημερίδα του χωριού «το γράμμα μας».
Οι κάτοικοι του ορεινού χωριού αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητα του δάσους για τη ζωή τους. Παίρνουν πόρους από αυτό χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξή του. Έχουν διαμορφώσει μια συμπεριφορά απέναντί του και ένα σύνολο κανόνων που τους σέβονται.
Όταν χρειάζονται δέντρα για τις οικοδομές τους δεν κόβουν κοντά στο χωριό αλλά πιο μακριά, έστω κι αν είναι πολύ πιο δύσκολη η μεταφορά τους.
Υλοτομούσαν για καυσόξυλα τα γέρικα έλατα. Κόβανε και νεότερα για τη στήριξη των κληματαριών τους, τις «στροπίτσες», αλλά πάλι με λογική. Αραιώνανε το δάσος ώστε να αναπτυχθούν καλύτερα τα δέντρα που μένανε.
Για ζωοτροφή κόβανε τις λατσούδες, τα πλαϊνά κλαδιά, ποτέ τις κορυφές των ελάτων.
Υπήρχαν άγραφοι κανόνες, όχι μόνο για το δάσος, αλλά και για τα νερά και τους βοσκότοπους, και ό,τι είχε σχέση με την κοινοτική ζωή, που ήταν σεβαστοί από όλους.
Και η εκκλησία δεν έμενε αμέτοχη σε ό,τι είχε σχέση με τους κανόνες αρμονικής συμβίωσης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Ύστερα από μια χιονοστιβάδα που ξεκίνησε από την Τριανταφυλλιά και σταμάτησε στο δάσος πάνω από το χωριό, ο Παπα- Χαράλαμπος αφόρεσε εκ των προτέρων όποιον στο μέλλον θα έκοβε δέντρα από το δάσος αυτό, το τόσο καίριο για την προστασία του χωριού. Και οι κάτοικοι το σέβονταν ή τουλάχιστον είχαν συναίσθηση της αμαρτίας τους.
Χριστόφορος Καραγεώργος:
Πάν’ απ’ το χωριό είν’ ένα δασύλλιο που η παράδοση λέει ότι ο Παπα Χαράλαμπος το είχε απαγορευμένο για την προστασία τ’ χωριού. ……
Ορισμένοι, κλεψ’μέϊκα, πηγαίνανε καμιά φορά και κόβανε ο,τ’ χρειάζονταν. Το 1965 που εγώ διορίστηκα γραμματικός, ο μπάρμπας μ’ ο Βασίλ’ς ο Κότσαλος μαζί με τον Κώστα τον Κωστόπουλο που έμενε στ’ν Αβώρανη, μου φέρνανε ένα χαρτί και το ‘στελνα στο Δεσπότ’ και παρακαλούσανε να διαβάσ’ μια ευχή για να λυθούν οι αμαρτίες αυτών που ‘χανε κάνει τέτοιες πράξεις. Αυτό γινότανε κάθε χρόνο. Εγώ το διαβίβαζα αλλά ο Δεσπότ’ς δε θυμάμαι ποτέ να ασχοληθεί με το θέμα.
Μαρία Καραγεώργου:
Απ’ τον αφορεσμένο τόπο, λέγανε , και τα ξύλα που βάζανε στ’ φωτιά δεν καίγονταν. Θυμάμαι ότι η γιαγιά μ’ όταν σύμπαγε ν’ ανάψ’ τ’ φωτιά και δεν έπιανε «μωρ’ αφορεσμένο», έλεγε.
Οι άνθρωποι συνυπάρχουν με το δάσος. Το προστατεύουν για να το έχουν και να ζουν.